Islam sebagai agama yang lengkap telah menyediakan asas dan garis panduan mengenai hubungan rakyat dan pemerintah. Asas-asas ini meliputi beberapa aspek hak dan tanggungjawab masing-masing terhadap satu sama lain dan hubungan ini mempunyai asas dari segi syariah dan bukannya akibat daripada keperluan politik semata-mata. Ini dapat dilihat daripada beberapa prinsip negara menurut pandangan Islam, iaitu konsep ketinggian syariah, khilafah dan amanah, dasar keadilan, persamaan, kebebasan, tanggungjawab, syura dan kepatuhan kepada ulil amri.
Hak dan tanggungjawab adalah dua dasar penting dalam pemerintahan Islam dan kedua-duanya saling berkaitan antara satu sama lain. Melaksanakan hak dan tanggungjawab merupakan tugas keagamaan yang mesti ditunaikan oleh kedua-dua pihak iaitu pemerintah dan rakyat.